COVID-19: De apotheker sensibiliseert en ondersteunt contactonderzoek
BRUSSEL 18/08 - Het contactonderzoek is een onmisbare schakel in het beheersen van nieuwe besmettingen met covid-19. Naast een Vlaamse aanpak werd ook op het lokale niveau, binnen de eerstelijnszones, een procedure ontwikkeld voor contactopvolging. Niet alleen de zorgraden hebben een belangrijke rol in dit lokale systeem, maar ook de zorgverleners uit de eerste lijn zelf. Het Vlaams Apothekers Netwerk reikt de apothekers een leidraad aan over hoe zij kunnen bijdragen aan bron- en contactopsporing.
Contactonderzoek is een essentieel hulpmiddel om de besmettingen met covid-19 op te sporen en besmettingshaarden in te dijken. Dit op zowel Vlaams als lokaal niveau, twee systemen die complementair werken.
Lokaal wordt er gekeken naar de zorgraden van elke eerstelijnszone. Zij richten een covid-team op met daarin vertegenwoordigers van de lokale gezondheidsberoepen en welzijnsinitiatieven. Dit team krijgt de opdracht om de zorgverleners en burgers te sensibiliseren en uitbraken te beheersen. Het Agentschap Zorg en Gezondheid stelt voor om in dit covid-19-team een apotheker op te nemen.
"We kregen bij het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) heel wat vragen van apothekers uit de zorgraden en covid-teams, over hoe de apothekers uit hun eerstelijnszone kunnen bijdragen aan dit covid-team en het contactonderzoek", vertelt Hilde Deneyer, directeur van VAN. "We stelden daarom een leidraad op die we bezorgden aan de apothekers in de zorgraden en organiseerden een virtueel overlegmoment waarop ze konden uitwisselen."
Voor VAN is de hoofdtaak van de apotheker duidelijk: informeren en sensibiliseren. "De apotheker kan de burgers motiveren om mee te werken aan contactonderzoek", zegt Dirk Vos, voorzitter van VAN. Uit recente cijfers van het Agentschap Zorg en Gezondheid blijkt immers dat slechts 62% van de besmette patiënten contacten deelt. "Verder blijven we advies geven over de quarantaine- en hygiënemaatregelen en persoonlijk beschermingsmateriaal", vertelt Dirk Vos. "We vragen de apothekers aandacht te hebben voor de kwetsbare doelgroepen, zoals bijvoorbeeld mensen met lage gezondheidsvaardigheden."
Daarnaast blijven apothekers mensen doorverwijzen wanneer zij klachten vertonen die kunnen wijzen op covid-19-besmetting, of wanneer ze zelfzorggeneesmiddelen afleveren gelinkt aan symptomen van covid-19. Belangrijk hierbij is om het risico in te schatten en op een geruststellende manier de patiënt door te verwijzen.
Als zorgverlener die het vertrouwen geniet van de patiënt kan de apotheker ook ondersteunen bij de effectieve uitvoering van het contactonderzoek, al is dit niet voor iedereen evident. Hilde Deneyer legt uit: "We hebben als apotheker een vertrouwensband met onze patiënten, kennen de spilfiguren binnen de lokale gemeenschappen en hebben zicht op de activiteiten en het leven in de buurt. Met deze informatie kunnen we de contactonderzoekers helpen door mensen gericht aan te spreken. Tegen een persoon die ze kennen en vertrouwen zullen ze wellicht meer zeggen dan tegen een onbekende medewerker van een call center".
VAN is vragende partij om de (huis)apotheker, en andere vaste zorgverleners van de patiënt, in te lichten bij het afnemen van een covid-19-test en het vaststellen van een besmetting. Dit kan eenvoudig door een kleine aanpassing van het eForm, het formulier waarmee de huisarts de covid-test aanvraagt. Indien de apotheker op de hoogte is, kan die de geteste patiënt begeleiden en voorzien in een actueel medicatieschema, dat nuttig kan zijn bij ziekenhuisopname of zorg in de thuissituatie. Daarnaast benadrukt VAN het belang van het gedeeld beroepsgeheim. "We merken in de praktijk dat niet alle informatie over besmettingen en besmettingshaarden beschikbaar is voor alle leden van het covid-team. Dit bemoeilijkt op veel plaatsen een efficiënte manier van werken", zegt Hilde Deneyer. "Op dit moment zijn de gegevens enkel beschikbaar voor artsen. Nochtans hebben wij als apothekers ook beroepsgeheim, net als de andere zorgverleners die lid zijn van het covid-team." VAN roept op om zoveel mogelijk informatie te delen. Dit is mogelijk binnen het kader van het gedeeld beroepsgeheim.
"Belangrijk bij deze leidraad is dat men lokaal moet bekijken welke noden er zijn en wat er mogelijk is", benadrukt Dirk Vos. "Niet elke eerstelijnszone zal dezelfde noden hebben, en er is uiteraard een verschil in de draagkracht van onze apothekers."
