Arbeidsomstandigheden ASO's: "De spanning stijgt" (interview)

Welke zijn de belangrijkste mijlpalen de komende dagen?

Brouwers: "Morgen, op 12 mei, is er een nieuwe paritaire commissie met de ziekenhuisfederaties en artsensyndicaten, waarbij de (Vlaamse en Franstalige) ASO's ook aanwezig zijn als waarnemers. Wij hopen dan te weten te komen of een akkoord over het wettelijk kader binnen handbereik ligt. Wij verwachten een krachtig signaal om de hindernissen die nog op tafel liggen, te kunnen oplossen. Er is al veel vooruitgang geboekt, en over 8 dagen (19 mei) zal een volgende vergadering van de commissie plaatsvinden. Dat is de laatste deadline om tot een akkoord te komen. Het zijn spannende dagen!"

Welke zijn de grootste struikelblokken op dit moment?

Een groot discussiepunt blijft onder andere de financiering van de arbeidsvoorwaarden en sociale bescherming voor de ASO's, deze eisen liggen al lang op tafel. Frank Vandenbroucke heeft onlangs in het parlement aangekondigd dat hij bijkomende middelen wil vrijmaken. Vandenbroucke: "De arbeidsvoorwaarden van assistenten moeten verbeteren, daar ben ik diep van overtuigd. Ik volg die onderhandelingen van nabij op. We moeten een concreet akkoord hebben dat tastbare verbeteringen realiseert."

Om dat akkoord te faciliteren, zijn er volgens de Vooruit-vicepremier bijkomende middelen nodig. Nu is er 10 miljoen euro voorzien, maar Vandenbroucke maakt extra geld vrij. Hoeveel precies zei hij niet. Ondertussen hebben verschillende ziekenhuisdirecties, opleiders en medische raden reeds hun steun betuigd, en ook de Orde der Artsen onderschrijft de eisen van de jonge arts-specialisten in opleiding. 

Brouwers: "Voor ons, Vlaamse assistenten, is het nu vooral essentieel dat er een duurzame, structurele en efficiënte scheiding kan komen tussen de rol van werkgever en opleider. Wie durft immers aanklagen dat de wachtdiensten niet worden uitbetaald of verlof niet opgenomen kan worden, als die werkgever gelijktijdig de persoon is die over je opleiding beslist? Dan kan je nog en mooi wettelijk kader afspreken, als dat in de praktijk niet geïmplementeerd kan worden blijft het dode letter. Wij kijken naar het model dat de HAIO's een tiental jaar geleden hebben kunnen invoeren en hopen dat een dergelijke doorbraak ook voor de ASO's mogelijk zal zijn. Ook het gebrek aan transparante controle bij wantoestanden moet structureel aangepakt worden. "Een sluitend wettelijk kader is niet voldoende, er is nood aan een onafhankelijke scheidsrechter die beschikt over alle nodige info en kort op de bal kan spelen bij misbruik. De bestaande systemen zijn omslachtig, ontoereikend en te log om in te grijpen waar nodig. Dat hebben we de afgelopen 40 jaar gemerkt, en erkennen ondertussen alle partijen." 

Hebben jullie veel contact met de Franstalige ASO's?

"Wij hebben regelmatig overleg met de Franstalige ASO's die verenigd zijn in de CIMACS. In onze eisen zijn er vele gemeenschappelijke punten, maar ook verschillen en accenten die wij anders leggen. Wij hopen dat een akkoord uit de bus komt en geven de voorkeur aan de diplomatieke en constructieve weg binnen de paritaire commissie. De eindbeslissing ligt uiteraard bij minister Frank Vandenbroucke. Hij heeft de bevoegdheid om zelf zaken te regelen als er geen akkoord zou komen, of om het advies van de commissie naast zich neer te leggen."

Hoe groot is de kans dat er op 20 mei gestaakt wordt?

Brouwers: "Wij voelen dat er een wil is om tot een akkoord te komen. Dat neemt niet weg dat wij achter de schermen toch de acties van 20 mei blijven voorbereiden. Als er geen akkoord is, zullen de assistenten op 20 mei staken. Voor de Vlaamse assistenten zal dat een staking van maximum 24 uur zijn. De Franstalige assistenten hebben aangekondigd dat zij, bij gebrek aan een akkoord, op 20 mei zullen staken voor onbepaalde duur."

Wat zeggen de ziekenhuisdirecties en stagemeesters?

Brouwers: "Het is wel belangrijk om nog eens te herhalen dat dit geen actie is tegen de ziekenhuisdirecties of stagemeesters. Onze bedoeling is om een wettelijk kader te bereiken. We kiezen er ook voor om de staking te bespreken met de medische raden en ziekenhuisdirecties. Deze acties moet ten minste gedoogd worden en we voelen toch ook veel steun voor onze eisen om een structurele verandering teweeg te brengen in de arbeidsomstandigheden en sociale bescherming van jonge artsen."

Historisch akkoord?

"Voor alle assistenten in België is dit een heel belangrijk moment. We hopen dat er een historisch akkoord inzit. Deze situatie is onhoudbaar voor alle assistenten die keer op keer flexibiliteit en ongekende inzet toonden binnen veranderende zorgmaatregelen en ook binnen deze COVID-pandemie. Het dossier sleept intussen al veel te lang aan. We hopen op de nodige politieke moed om eindelijk structurele veranderingen door te voeren", besluit Jonas Brouwers.