Langverwacht en welverdiend voor ASO's: akkoord rond arbeidsomstandigheden en sociale bescherming (reacties)

Na meer dan een jaar onderhandelen hebben de artsen en ziekenhuizen een akkoord bereikt over een wettelijk kader en sociale bescherming voor artsen in opleiding. Een staking van artsen in opleiding werd op die manier nipt vermeden. "Dit is een historisch akkoord dat een duurzame en structurele omslag betekent in de opleiding van toekomstige artsen", reageert Dr. Jonas Brouwers, voorzitter van de Vlaamse vereniging voor arts-specialisten in opleiding (VASO).

 

Artsen en ziekenhuizen hadden meer dan een jaar en drie uitgestelde deadlines nodig om een wettelijk kader en sociale bescherming voor de meer dan 6.000 Belgische arts-specialisten in opleiding (ASO) vast te leggen. Daarbij liepen de spanningen hoog op en leek er lange tijd geen akkoord bereikt te worden omwille van de nood aan bijkomende financiële middelen. De artsen in opleiding dreigden daarop met een nationale staking op 20 mei indien zij niet gehoord werden en ook minister Vandenbroucke herhaalde meermaals dat een akkoord gevonden moest worden.

 

Dat de controle op arbeidsduur en arbeidsomstandigheden van jonge artsen al langer een probleem is, werd in het verleden al meermaals aangetoond.  Bijna 2 op de 10 artsen denkt er zelfs aan om zijn opleiding stop te zetten, zo bleek uit een recente VASO-enquête.

 

"Dit akkoord was broodnodig en is op zijn minst historisch te noemen. Sinds 1983 werden er geen aanpassingen meer gedaan aan de arbeidsvoorwaarden en sociale bescherming van artsen in opleiding.

 

De eerste steen is gelegd, we moeten nu verder werken aan een duurzaam opleidingsklimaat voor onze toekomstige artsen. De COVID-19-crisis heeft nogmaals aangetoond dat zij meer dan nodig zijn", reageert Jonas Brouwers, voorzitter van de VASO.

 

Het akkoord bevat een collectieve overeenkomst waarin de minimumregels voor ziekenhuizen die een arts-specialist in opleiding tewerkstellen vastgelegd worden. Zo is er voor het eerst een uniform basisloon en systeem voor wachtvergoedingen bepaald, alsook hoeveel verlof een ASO kan opnemen en hoeveel tijd voor opleiding er voorzien wordt.

 

Daarnaast wordt er ouderschapsverlof, palliatief verlof en moederschapsbescherming voorzien alsook een gegarandeerd loon bij de eerste maand ziekte. Er wordt ook een onafhankelijk controlesysteem voor de arbeidsuren opgelegd zodat de wettelijke regels gecontroleerd kunnen worden.

 

De artsen in opleiding hebben momenteel nog geen recht op pensioenopbouw of een vergoeding wanneer zij werkloos worden. Minister Vandenbroucke benadrukte reeds dat hij zich zal engageren om ook deze sociale rechten verder ter sprake te brengen binnen de regering.

 

Reactie van de Belgische ziekenhuizen

 

"In vergelijking met het huidige statuut van de ASO's betekent dit evenwichtige akkoord een belangrijke stap vooruit. Er zitten heel wat punten van vooruitgang in het akkoord, bijvoorbeeld het sterk verbeterde sociaal statuut en basisrechten, en meer controle op eventuele wantoestanden. De financiering gebeurt via een substantiële injectie van 30 miljoen euro. Dat is een verhoging met ruim 10% van het huidige totale budget voor de financiering van de ASO's. Indien dit budget niet zou volstaan, zullen de stagemeesters bijdragen tot de kost van het verbeterd statuut.

De Belgische ziekenhuizen betreuren wel dat de CIMACS (Comité interuniversitaire des médecins assistants candidats spécialistes) net voor het einde van het overleg de onderhandelingstafel heeft verlaten."

Reactie van de Franstalige ASO's

De Franstalige ASO's verenigd in de CIMACS hebben dus het overleg met ziekenhuisfederaties en artsensyndicaten vroegtijdig verlaten, uit ontevredenheid omdat zij zich niet gehoord voelden. "De beslissingen zullen zonder ons genomen worden. De ziekenhuizen verkiezen winstgevendheid boven de kwaliteit van de zorg."

De staking van de Franstalige arts-specialisten in opleiding is donderdagochtend "goed opgevolgd", zegt Jean-Michel Mot, voorzitter van CIMACS. "Veel mensen verzamelden vanochtend (donderdag, red.) voor hun respectieve ziekenhuizen", zegt Mot, die ook aangeeft dat er sinds 13 uur een manifestatie plaatsvindt op de Kunstberg. "We zullen het vijf dagen zonder ziekenhuisdiensten moeten stellen", waarschuwt hij.

Reactie van de BVAS

"Wat woensdagavond uit de bus kwam, is een kleine stap voor de jonge artsen maar een grote stap voor de erkenning van hun harde werk. BVAS is verheugd over het met de ziekenhuisfederaties bereikte akkoord. Het is een belangrijke eerste stap op weg naar een sectoraal akkoord dat een collectieve overeenkomst garandeert die aan alle ziekenhuizen wordt opgelegd.

VASO, de Vlaamse vereniging van artsen-specialisten in opleiding, heeft zich tevreden betoond over dit eerste compromis. BVAS betreurt dat de vertegenwoordiger van de Franstalige artsen in opleiding (CIMACS) de onderhandelingstafel voortijdig heeft verlaten. BVAS kan deze attitude niet goedkeuren. BVAS hoopt dat de artsen in opleiding die CIMACS geacht wordt te vertegenwoordigen, zullen inzien dat dit akkoord een grote stap is. Het is nog maar het begin van de belangrijke bocht die we nemen naar erkenning voor de moeilijke werkomstandigheden van de ASO's."

Reactie van ASGB/Kartel

"Dit akkoord is niet perfect maar wel verdedigbaar. Het is zeker een stap vooruit voor de ASO's, maar waakzaamheid over de goede implementatie blijft aangewezen. Ook het gebrek aan pensioenopbouw blijft een grote lacune."