Enquête over burn-out: adviezen van prof. Godderis, burn-out specialist

"Bewustwording in het belang van artsen, patiënten en organisaties"

In het jaar dat de corona de hele wereld in zijn greep hield, bestond het leven voor 47% van de respondenten uit méér werken. "Bij een derde van de artsen uit die verhoogde werklast zich constant of gedurende een groot deel van de tijd in emotionele uitputting, terwijl een vierde fysiek uitgeput is", zegt Lode Godderis.

"Opvallend is dat vooral niet-medische factoren naar voor worden geschoven als de voornaamste oorzaken voor de stress- en uitputtingssymptomen. Een overdosis aan administratieve taken bijvoorbeeld (57%) maar ook de overheidsregulering (33%), de werkdruk (32%) en de IT-vereisten (29%) spelen duidelijk een grote negatieve rol. We weten uit onderzoek dat het gebrek aan autonomie, en het rolconflict dat dat met zich mee kan brengen, bepalende factoren zijn voor burn-outklachten. Daarnaast zijn ook werkdruk, emotionele belasting en sociale steun van collega's bepalende determinanten."

Sensibiliseren

"Uit eerder onderzoek weten we dat artsen zelf niet snel hulp zoeken of zich laten begeleiden als het over hun eigen gezondheid gaat. Daarom is het essentieel om bijvoorbeeld over burn-out te sensibiliseren, zodat het thema bespreekbaar is en alarmtekens snel opgepikt kunnen worden bij zichzelf en bij collega's.

Dat is uiteraard in het belang van de artsen zelf maar ook in het belang van de patiënt en de organisatie waarin ze samenwerken met andere beroepsgroepen."

Opleidingen en administratieve ondersteuning

"Artsen en zorgberoepers beschouwen administratieve taken vaak als een noodzakelijk kwaad en er bestaat een grote consensus dat ze niet voor bijkomende werkvreugde zorgen. Opleidingen time- en stressmanagement kunnen hier een begin van oplossing vormen, terwijl overheid en ziekenhuizen dringend werk moeten maken van administratieve vereenvoudiging en de nodige administratieve ondersteuning voorzien."

"Voor artsen die in een ziekenhuisverband werken is het ook aangewezen om de werktijden en werkduur te herbekijken en afspraken te maken inzake voorspelbaarheid van het werkschema, flexibiliteit en begrenzing. Dat is een moeilijke oefening maar met een paar ingrepen, zoals een heldere taakafbakening, het tijdig ter beschikking stellen van uurroosters, het uitwerken van een vervangprocedure of een deeltijdse werkregeling, kan er vaak al veel druk van de ketel."

Psychosociale ondersteuning

Ook de invoering van een coachingsysteem, dat toelaat dat artsen en verpleegkundigen meteen een klankbord ter beschikking hebben als ze problemen ervaren, kan een manier zijn om emotionele belasting in te dijken.

"Tijdens de coronacrisis werden in dat verband hulplijnen -en platformen georganiseerd waar zorgverleners, die nood hebben aan psychosociale ondersteuning, terecht kunnen (vb. https://www.dezorgsamen.be/). Niet enkel voor artsen die in dienstverband werken maar ook voor huisartsen en andere zelfstandige zorgverleners. De goede samenwerking tussen de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk, eerste-lijns psychologen , -artsen, en psychiaters is hierbij cruciaal. Daarnaast kan ook de invoering van een time-outruimte, waar ziekenhuisartsen tussendoor zowel fysiek als psychisch even kunnen ontsnappen, zinvol zijn."

Sociale steun van collega's

"De sociale steun van collega's is één van de voornaamste buffers tegen burn-outklachten. Ook al valt dit niet meteen bij decreet te organiseren, kunnen werkorganisaties zoals ziekenhuizen daarin wel het voortouw nemen door bijvoorbeeld teamvergaderingen en intervisiesessies te stimuleren en te faciliteren. In dat verband kan het opzetten van een back-upsysteem, waardoor artsen zich kunnen laten ondersteunen door collega's eveneens een stap in de goede richting zijn."