Burn-out bij artsen: welke organisaties kunnen helpen? Welke initiatieven zijn er? (RIZIV)

Het RIZIV volgt al jaren de laatste ontwikkelingen op het vlak van burn-out bij artsen op. Een belangrijk instrument is het KCE-rapport van 2011, over de preventie en aanpak van burn-out bij huisartsen. Ook internationale initiatieven worden op de voet gevolgd.

In 2019 ontwikkelde de National Academy of Medicine een concreet plan van aanpak op het vlak van burn-out bij artsen, met doelstellingen die ook bij ons pertinent en belangrijk zijn: creëer een goede werkomgeving, zorg voor een positieve leeromgeving, waak over administratieve eenvoud, maak optimaal gebruik van digitalisering, voorzie laagdrempelige en toegankelijke zorg en investeer in onderzoek.

Financiering is voorzien

Het RIZIV en de FOD Volksgezondheid gaan een aantal organisaties ondersteunen die zich inzetten voor het (mentaal) welbevinden van artsen. Daarvoor is 200.000 euro vrijgemaakt. Het gaat om organisaties als Arts in nood en Doctors4Doctors. Het algemeen welbevinden van zorgverleners houdt immers direct verband met de kwaliteit van de zorg. Dat budget laat toe om een permanente overleggroep op te richten evenals een communicatieplatform. Drie thema's zullen centraal zijn: welzijn van de arts, de arts als collega en de arts met concrete hulpvragen. Er zal ook gewerkt worden aan een well-being index, want meten is weten, benadrukt De Cock.  

Minister Vandenbroucke, die ook aan de zoommeeting deelnam, herhaalde nog eens hoe belangrijk het is om de broodnodige zuurstof te geven aan de zorgverstrekkers. Daarom werd recent een nieuwe conventie opgericht met de belangrijkste actoren uit de sector (RIZIV, FOD, Arts in nood, Doctors4Doctors,…), waarvoor 112 miljoen euro werd uitgetrokken. Bedoeling is om de eerstelijnspsychologische functie en de gespecialiseerde ambulante zorg substantieel te verhogen.

De gezondheidszorg zal verder worden hervormd, een belangrijke focus komt op de quadruple aim doelstellingen. Meer info hierover vindt u in dit artikel. De vierde doelstelling heeft te maken met het welzijn van de zorgverstrekkers, die hun werk op een professionele en duurzame manier moeten kunnen doen.

Werkbaar werk moet een globaal onderdeel worden van de benadering van zorgberoepen. "Wij moeten een globaal kader schetsen, waarin mentaal welzijn van artsen centraal staat en waarin initiatieven zoals die van Arts in Nood, Doctors4Doctors, VASO en CIMACS verder kunnen groeien", besluit Vandenbroucke.

Arts in Nood

Arts in Nood is een onafhankelijke hulporganisatie voor alle artsen in België. Er is zowel een preventief als een curatief zorgkader. Artsen die psychologische problemen ervaren die een impact hebben op de kwaliteit van zorg, kunnen er terecht. Waar nodig zal men doorverwijzen naar vertrouwensartsen. Deze nationale organisatie werkt ook samen met andere actoren (CPS, CPEM, Solimed, VASO en CIMACS). De centrale thema's voor 2021 zijn preventie van burn-out, verslaving, agressie tegen artsen en administratieve voorbereiding op de loopbaan als arts. Webinars zullen binnenkort aangekondigd worden op de website. Tel. 0800 23 460, Arts in Nood. Mail naar [email protected].

Doctors4Doctors

De vzw D4D is een onafhankelijke vrijwilligersorganisatie van artsen in het veld die sinds 2013 een welzijnsbeweging bij alle artsen op gang wil brengen. D4D gaat preventief aan de slag door artsen te informeren over thema's zoals onder andere zelfzorg, second victim en leiderschap via netwerkavonden en studiedagen/webinars.

D4D voorziet 3 ondersteunende acties:  satellietennetwerk van 60 Co-artsen; intervisiegroepen rond professionele situaties, persoonlijk functioneren en mindfulness/compassietrainingen en mentorschip, waarbij een koppeling gemaakt wordt tussen een meer en een minder ervaren arts. D4D werkt samen met alle partners, instituten, verenigingen en individuen die zich willen inzetten voor het welzijn van de artsen. Alle informatie is terug te vinden op http://www.doctors4doctors.be en voor meer informatie kan u D4D steeds bereiken van [email protected].

VASO

De Vlaamse vereniging voor arts-specialisten in opleiding (VASO) vertegenwoordigt meer dan 3000 specialisten in opleiding van alle Vlaamse universiteiten (UA, UGent, KU Leuven en VUB). Een recente bevraging van de VASO toonde aan dat in de afgelopen periode 53% van de ASO's het mentaal moeilijk had, 4% zocht professionele hulp. Bijna 2 op 10 denkt er zelfs over de opleiding stop te zetten, een verdubbeling tegenover de periode voor de crisis. Naar aanleiding van de toename van het aantal meldingen van ASO's met mentale moeilijkheden, richtte VASO dit jaar een werkgroep op om het mentaal welzijn van de specialisten in opleiding beter onder de aandacht te brengen. Een samenwerking met Doctors4Doctors en Arts In Nood werd tot stand gebracht en een grote sensibiliseringscampagne wordt gestart.

Tevens wil VASO als wegwijzer functioneren om in functie van de hulpvraag en situatie de arts-specialist in opleiding door te verwijzen naar de meest geschikte personen of organisaties. Hiertoe werd reeds een flowchart uitgewerkt en is een begeleidende website in aanmaak. Daarnaast zet VASO nog steeds in op het aanpakken van de structurele problematiek rond arbeidsvoorwaarden en het sociaal statuut die vaak aan de basis liggen van problemen en de druk op de arts-specialisten in opleiding. Meer info via [email protected] en www.vaso.be. Lees ook dit artikel: 1 jaar coronavirus – Mentaal welzijn van artsen niet langer taboe dankzij deze nieuwe initiatieven

Ook de CIMACS, vereniging voor Franstalige arts-specialisten in opleiding wil meewerken aan projecten over welzijn van jonge artsen.  Al ligt hun eerste focus voor 2021 vooral op de problemen rond arbeidsvoorwaarden. Meer info via deze link. Lees ook dit artikel van de woordvoerder van de CIMACS: "In 2021, geen tijd meer voor compromis, de uitbuiting heeft al te lang geduurd"

Lees ook alle resultaten van de recente enquête van MediQuality over burn-out bij artsen via deze link. Hieruit blijkt dat 8 op de 10 artsen die aan de enquête deelnamen, melding maakten van burn-outklachten. Professor Lode Godderis, burn-outspecialist, geeft aanbevelingen om hier iets aan te doen, en professor Steven Laureys roept onze artsen op om meer aandacht te hebben voor zelfzorg.

MediQuality biedt haar leden de mogelijkheid hun mening te uiten over actuele en/of medische kwesties. Deze opinies weerspiegelen de persoonlijke mening van hun auteur en vallen onder diens verantwoordelijkheid.