"Heel het gezondheidssysteem kraakt in zijn voegen, het is al jaren in verval" (Interview)
BRUSSEL 03/05 - Jordan Marcelis, assistent chirurgie aan het ziekenhuis van Elsene, heeft zich niet onbetuigd gelaten tijdens een debat dat enkele dagen geleden op de antennes van LN24 is uitgezonden (1). De onvrede onder de assistenten neemt nog toe en daarom hebben ze op 29 april het werk gedurende een uur stilgelegd en een stakingsaanzegging gedaan voor 1 mei en ook en vooral voor 20 mei. Een interview om een probleem, dat in feite al tientallen jaren bestaat, te duiden.
Jordan Marcelis treedt daarmee de algemene eisen van het CIMACS (Comité Interuniversitaire des Médecins Assistants Candidats Spécialistes) bij. De Franstalige ASO's stellen voor om vanaf 3 mei een zwarte armband te dragen en de patiënten te informeren over hun situatie. De vereniging telt al meerdere honderden leden en zou op termijn een soort syndicaat voor artsen-specialisten in opleiding kunnen worden .
Ter herinnering, het nieuwe voorstel voor "werkcontract", dat de ziekenhuisfederaties hebben ingediend, vormt zeker geen vooruitgang, integendeel, het is voor de assistenten een sterke achteruitgang. "Ze luisteren niet naar ons, ze hebben er niets van begrepen", zucht Jordan Marcelis. "Wij willen niet per se elke maand enkele honderden euro meer betaald krijgen, maar we willen een werkcontract dat strookt met de Europese richtlijnen inzake arbeidsrecht. Ik zie niet in hoe dat recht kan worden gerespecteerd gewoonweg door een voorlopige planning die 48 uur/week voorziet, met echter behoud van de mogelijkheid om 24 uur meer te doen.
Onze stagemeesters in de chirurgie erkennen dat zo'n werkschema ons niet genoeg tijd laat om onze specialiteit aan te leren. De visie op het assistentschap zou eigenlijk volledig moeten worden herzien en het is veel ruimer dan alleen maar een kwestie van geld. De ziekenhuizen zeggen dat we ons niet druk moeten maken, dat hun voorstel niet als dusdanig zal worden gehandhaafd en dat we het huidige systeem zullen bewaren. Dat is onaanvaardbaar. De ziekenhuisdirecties denken precies dat alleen de assistenten een probleem zien, maar dat is fout. Het hele systeem kraakt in zijn voegen. Het is al jaren in verval."
De algemene steun van de stagemeesters
De werklast is over de jaren toegenomen, voegt Jordan Marcelis eraan toe. "We zijn op. Zowel in het noorden als in het zuiden van het land zijn de assistenten het daarover eens en daarom hebben we een stakingsaanzegging ingediend. Het heeft nu lang genoeg geduurd."
Officieel zijn artsen-specialisten in opleiding stagiairs. Maar in feite hebben ze een diploma geneeskunde, voeren ze echt medische handelingen uit en "laten ze het ziekenhuis draaien. Als een dienst voor 25 patiënten beschikt over één senior arts en drie assistenten, zie ik niet goed hoe die dienst zou kunnen draaien zonder die assistenten. De ziekenhuisdirecties geven ons een uitbrander en verwijzen naar de eed van Hippocrates en de continuïteit van de zorg. Wij verzekeren inderdaad de continuïteit van de zorg, maar we zijn er volgens ons officiële statuut niet toe verplicht. Ik begrijp dat de ziekenhuizen zelf niet meer weten van welk hout pijlen maken, maar dan moeten ze maar direct de politici aanspreken om er iets aan te doen."
Steunen de stagemeesters de assistenten in hun strijd? Ja, volgens Jordan Marcelis, maar dat verschilt van faculteit tot faculteit. "De assistenten van de ULB mogen vrijuit spreken, maar dat is niet overal zo. Veel assistenten zijn depressief."
Te weinig mankracht
Waarom zou de werklast voor de assistenten over verloop van tijd zijn toegenomen? Volgens Jordan Marcelis is dat met name toe te schrijven aan de ontwikkeling van de diagnostische middelen en de patiëntenrechten. "Ook het aantal assistenten is gestegen, maar niet het aantal vaste stafleden, waardoor er een onevenwichtigheid is ontstaan. Critici zeggen dat de assistenten minder willen werken. Dat is totaal fout. Het probleem is dat de werkomstandigheden zeer slecht zijn geworden. Om goed te kunnen werken, hebben we een minimum aan welzijn nodig, net zoals alle werknemers."
Eindeloze ophoping van administratie
Een ander cruciaal punt is de administratieve belasting. "In de chirurgie bijvoorbeeld hebben we 's morgens een halfuur om alle patiënten te zien die de dag ervoor zijn geopereerd. Spreken met de patiënten, hun vragen beantwoorden, operatieverslagen en vervolgnota's opstellen, waarvan ons voortdurend wordt ingehamerd dat ze juridisch belangrijk zijn, de vragen beantwoorden van de verpleegkundigen die (en dat begrijp ik) almaar meer plaats innemen in het gezondheidszorgstelsel enz. Een halfuur is te weinig. Om ons werk gedaan te krijgen, moeten we dan hollen tussen twee operaties door. De onophoudelijke en ongewettigde vraag van de ziekenfondsen naar allerhande certificaten gebaseerd om hun typemodellen verergeren de administratieve belasting nog, die sowieso al enorm is. We zouden zoals in Nederland de hulp moeten krijgen van administratieve medewerkers om die taken te vervullen."
Van kritiek naar belediging
Op 5 en 19 mei zijn overlegvergaderingen voorzien met het Riziv, het BVAS/ABSyM, de ziekenhuisfederaties en de vertegenwoordigers van de artsen-specialisten in opleiding. Hopelijk zullen we tegen dan geen denigrerende opmerkingen meer krijgen zoals "De jonge collegae zijn veeleisender dan wij vroeger". Opmerkingen van collegae die de werkelijkheid van depressie en burn-out negeren. De familie van een arts die uit het leven stapt om redenen die te maken hebben met de uitoefening van zijn beroep, ervaart dergelijke opmerkingen bovendien als een belediging.
Referentie
1. Vanaf 43'50": https://www.ln24.be/index.php/2021-04-27/les-visiteurs-du-soir-eliane-tillieux-et-frederic-sojcher
MediQuality biedt haar leden de mogelijkheid hun mening te uiten over actuele en/of medische kwesties. Deze opinies weerspiegelen de persoonlijke mening van hun auteur en vallen onder diens verantwoordelijkheid.
