‘Verplichte vaccinatie tegen Covid-19, een 'entry ticket' om in de zorg te mogen werken’ (interview medisch directeur)

Interview met dr. Kenneth Coenye, Chief Medical Officer Kliniek Sint-Jan

‘Eindelijk', reageert Dr. Coenye, ‘Frank Vandenbroucke komt hiermee tegemoet aan onze expliciete vraag van enkele maanden geleden. Wij zijn ervan overtuigd dat een verplichte Covid-19-vaccinatie de enige manier is om een hoge vaccinatiegraad (90-95%) te bereiken bij al het zorgpersoneel (ziekenhuizen, woonzorgcentra of andere). In Vlaanderen is de vaccinatiegraad hoog, Wallonië en vooral Brussel hinken achterop. De minister liet ook weten dat het juridische werk al gestart was. Maar het zou wel eens drie maanden kunnen duren voor alles wettelijk in orde is. Ik heb daar begrip voor, maar ik hoop toch dat ze er vaart achter zetten. De jurisprudentie bestaat al (verplichte vaccinatie tegen hepatitis B), en niemand heeft daar ooit een bezwaar tegen gehad.'

Persoonlijk denk ik dat het percentage weigeraars in de zorg relatief laag zal zijn als puntje bij paaltje komt.

Maar wat doe je dan met zorgpersoneel dat al geruime tijd aan de slag is in een ziekenhuis of een woonzorgcentrum en een vaccinatie blijft weigeren? ‘Ik denk dat we hier het advies van juristen zullen moeten afwachten. Persoonlijk denk ik dat het percentage weigeraars relatief laag zal zijn als puntje bij paaltje komt. De werkgevers zullen daar gepast op moeten reageren. Frankrijk heeft strenge regels en sancties ingevoerd. Ik denk niet dat wij naar zo'n situatie evolueren.'

Veralgemeende vaccinatie, niet alleen voor het zorgpersoneel

‘Ik hoor wel van sommige directies in de woonzorgcentra dat ze vrezen om zorgkundigen te verliezen eens de Covid-19-vaccinatie verplicht zal zijn. Die angst deel ik niet. Stel dat de verplichting veralgemeend is, en ook voor de thuissector geldt, dan zal de uitstroom nog wel meevallen. Vaccinweigeraars hebben dan immers geen opties meer om in de zorg te blijven, ze zijn dan genoodzaakt om zich te heroriënteren. Ik ben voorstander van een verplichte vaccinatie tegen Covid-19 voor al wie in de zorg werkt. Dat mag van mij net als voor hepatitis B, een 'entry ticket' worden voor de zorg.'

Brusselse ziekenhuizen kennen forse toename

In alle Brusselse ziekenhuizen worden momenteel 163 besmette coronagevallen verzorgd, 53 Covidpatiënten liggen op de diensten intensieve zorg. Dat ligt procentueel wat hoger dan in heel België. Het Iris-netwerk ziet een forse stijging van het aantal gevallen dat binnenkomt, met twee intensivecarediensten die voor de helft met Covidpatiënten gevuld zijn. ‘De situatie wordt opnieuw zorgwekkend', klinkt het bij de Iris-ziekenhuizen.

In het UZ Brussel zagen ze het aantal opnames vorige week stijgen, maar nu is het weer wat minder met 17 coronagevallen in het ziekenhuis, van wie drie op intensieve. Ze zien wel een duidelijke trend in de vaccinatiestatus van de patiënten. ‘Bijvoorbeeld vorige week hadden we op de Covidafdeling bijna uitsluitend Covidpatiënten die niet waren gevaccineerd. Het gebeurt ook dat we patiënten hebben die nog maar één prik hebben gehad maar we zien weinig Covid-patiënten die volledig zijn gevaccineerd', stelt woordvoerster Karolien De Prez.

In Kliniek Sint-Jan is het aantal Covidpatiënten nu op hetzelfde niveau als eind augustus vorig jaar. Net als in het UZ Brussel zijn de patiënten die opgenomen worden wegens Covid-19, meestal niet (volledig) gevaccineerd. In de overgrote meerderheid gaat het om een besmetting met de deltavariant, die 96% van alle nieuwe gevallen in België vertegenwoordigt.

‘Als we alle erkende bedden voor intensieve zorgen in Brussel analyseren, dan zien we dat 25% niet open is wegens personeelsgebrek. ' (Dr Coenye)

Dr. Coenye, CMO, blijft daarom pleiten voor een veralgemeende verplichte Covid-19-vaccinatie, voor alle burgers, niet alleen voor het zorgpersoneel. ‘Dat zal ook helpen om een einde te maken aan coronapassen en Covid-safe tickets. Wat een eventuele derde dosis betreft, ben ik van mening dat het nuttig is om bij bepaalde risicopersonen een serologie te bepalen en bij te weinig antilichamen over te gaan tot een herhaalvaccinatie.'

Cijfers over vaccinatiegraad bekendmaken in alle ziekenhuizen

De vaccinatiegraad per individuele zorginstelling publiceren: voor minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) is het een van de laatste redmiddelen om de gewenste 90 procent van het zorgpersoneel gevaccineerd te krijgen. Dr. Coenye: ‘Persoonlijk ben ik daar geen voorstander van, ik zie daar de meerwaarde niet van in. Een dergelijk initiatief zal de vaccinweigeraars niet over de streep trekken. Het helpt ook niet dat sommige ziekenhuizen of woonzorgcentra bij negatieve cijfers als het ware aan de schandpaal worden genageld. Ik denk dat een snelle verplichting voor al het zorgpersoneel de enige manier is om uit deze impasse te geraken.'

Zorgpersoneel uitgeput, einde nog niet in zicht

‘In een bepaald Brussels ziekenhuis is er 35% absenteïsme bij het zorgpersoneel, ten gevolge van drie factoren. Eerst en vooral door langdurige ziekte en burnout, anderzijds door vakantie en ten slotte door de verplichte quarantaine na terugkeer uit een rode zone. Deze quarantaine duurt nog steeds tien dagen, ook voor wie volledig gevaccineerd is. Dit verhoogt de druk op de ziekenhuizen.'

‘Als we alle erkende bedden voor intensieve zorgen in Brussel analyseren, dan zien we dat 25% niet open is wegens personeelsgebrek. Ik ben zelf begonnen met een doctoraal onderzoek naar psychologische weerbaarheid bij zorgpersoneel. Er moet meer structureel gewerkt worden aan burnoutpreventie en aan de versterking van de weerbaarheid van onze medewerkers.'

Vooruitblik

‘Tegen 2022 verwacht ik een veralgemeende verplichte vaccinatie tegen Covid-19 voor het zorgpersoneel, waardoor de transmissie van het virus in de kiem wordt gesmoord. Covid wordt volgens mij een jaarlijks weerkerend fenomeen waar we moeten leren mee omgaan, net als de griep, die per seizoen tussen de 5.000 en 10.000 hospitalisaties veroorzaakt, waaronder tot 10% overlijdens...'

Dr. Kenneth Coenye werkt als Chief Medical Officer voor Kliniek Sint-Jan

Interview door Sabine Verschelde, senior editorial manager.